Bouwbesluit Badruimte

Bouwbesluit thema's --- selecteer een onderwerp --- daglicht gebruiksfuncties gebruiksoppervlakte verblijfsgebied verblijfsruimte spuiventilatie thermische isolatie ventilatiebalans ventilatie eisen woning ventilatieberekening garage toiletruimte badruimte meterruimte ruimtebenaming verkeersruimte vloerafscheidingen

Wat zijn de Bouwbesluit eisen voor een badruimte in een nieuwbouw woning?

In de artikelen 4.45 t/m 4.50 van het Bouwbesluit staan de nieuwbouw eisen waar een badruimte minimaal aan moet voldoen.
Tevens stelt het bouwbesluit via andere artikelen eisen aan de vrije doorgang, maximale wateropname, luchtverversing, wering van vocht, bereikbaarheid en de thermische isolatie. Samengevat moet een badruimte bij een nieuwbouw woning aan de volgende eisen voldoen:

1. Een woning moet ten minste één badruimte hebben. Is het gebruiksoppervlakte van de woonfunctie groter dan 500 m² , dan moet voor elke 250 m² gebruiksoppervlakte ten minste één badruimte gemaakt worden. Ten minste één badruimte moet dan tevens integraal toegankelijk zijn. Deze integraal toegankelijke badruimte moet in een toegankelijkheidssector liggen.
2. Zowel een normale badruimte als een integrale toegankelijke badruimte mag samengevoegd worden met een toiletruimte.
3. Een verplichte badruimte moet vanaf de toegang van de woonfunctie bereikbaar zijn via besloten niet-gemeenschappelijke ruimten van die woonfunctie. De verplichte badruimte mag bijvoorbeeld niet geplaatst worden in een vrijstaand bijgebouw bij de woning.
4. De vloeroppervlak van een verplichte badruimte moet minimaal 1,6 m² bedragen, de breedte minimaal 0,8 meter en de hoogte minimaal 2,3 meter.
5. Is de badruimte samengevoegd met de toiletruimte, dan moet de vloeroppervlakte minimaal 2,6 m² bedragen, de breedte minimaal 0,8 meter en de hoogte minimaal 2,3 meter.
6. De vloeroppervlakte van een verplicht integrale toegankelijke badruimte moet minimaal 2,2 x 2,2 m² bedragen en de hoogte minimaal 2,3 meter.
7. Een verplichte badruimte moet afsluitbaar zijn. Dit betekent overigens niet dat een verplichte badruimte op slot moet kunnen.
8. Een badruimte waarvoor het bereiken een hoogteverschil van meer dan 0,21 meter overbrugd moet worden, moet het hoogte verschil worden overbrugd door een vaste trap of hellingbaan.
9. De luchtverversing capaciteit in de badruimte moet minimaal 14 dm³ /s bedragen en moet rechtstreeks naar buiten worden afgezogen. De toevoer mag voor 100% plaats vinden via een overstroomvoorziening (spleet onder de deur).
10. De badruimte moet bereikbaar zijn vanaf toegang woning waarvan de minimale vrije doorgang 0,85 x 2,3 m bedraagt. Dat houdt in dat alle badruimten uitgevoerd moeten worden met deuren van 0,85 x 2,3 m.
11. Een opstelplaats voor een open verbrandingstoestel mag niet in een badruimte liggen.
12. De badruimte moet binnen de thermische schil (Rc minimaal 2,5 m² k/w) van de woning liggen.
13. Een scheidingsconstructie van een badruimte, heeft ter plaatse van een bad of een douche over een lengte van ten minste 3 meter, tot een hoogte van 2,1 meter boven de vloer van die ruimte en tot een minimale hoogte van 1,2 meter voor de overige wanden in de badruimte een volgens NEN 2778 bepaalde wateropname die gemiddeld niet groter is dan 0.01 kg/(m².s1/2) en op geen enkele plaats groter dan 0,2 kg/(m².s1/2).

Aandachtspunten

Verplichte badruimte en niet verplichte badruimte

In bovenstaande punten wordt gesproken over een “verplicht” badruimte en over een badruimte. De toevoeging verplicht is niet zonder reden gedaan.
Als we nu bijvoorbeeld naar artikel 4.49 afmetingen badruimte kijken, dan lezen we het volgende:

Een badruimte als bedoeld in artikel 4.46, eerste, tweede en vierde lid, heeft een vloeroppervlakte van ten minste de in tabel 4.45 aangegeven grenswaarde.

Hierbij wordt verwezen naar artikel. 4.46. In artikel 4.46 staat aangegeven hoeveel badruimte minimaal aanwezig moeten zijn. Artikel 4.49 is dus alleen van toepassing op het minimaal aantal benodigde toiletruimte.
Stel woning heeft gebruiksoppervlakte van 600 m² . Aantal verplichte badruimte wordt nu 600/250 = 2,4. Worden dus drie badruimten.
We maken echter geen drie badruimten maar vier badruimten. Dan hoeft het vierde badruimte niet te voldoen aan artikel 4.49.
Kijken we nu echter naar bijvoorbeeld artikel 3.48 capaciteit(verblijfsgebied/ruimte) luchtverversing:

Een voorziening voor luchtverversing voor een toiletruimte heeft een volgens NEN 1087 bepaalde capaciteit van ten minste 7 dm³/s. Een voorziening voor luchtverversing voor een badruimte heeft een volgens NEN 1087 bepaalde capaciteit van ten minste 14 dm³/s. Dit geldt ook voor een met een toiletruimte samengevoegde badruimte.

Dan lezen we dat het artikel van toepassing is op een badruimte. Het vierde niet verplichte badruimte moet nu wel voldoen aan artikel 3.48 omdat dat ook een badruimte is.
Dus de zinsdeel  “Een badruimte als bedoeld in artikel 4.46” of de zinsdeel “een badruimte” maakt het verschil of dat een niet verplicht badruimte aan het artikel moet voldoen.

Wateropname scheidingsconstructie

De volgende eis ziet er nogal ingewikkeld uit:

Een scheidingsconstructie van een badruimte, heeft ter plaatse van een bad of een douche over een lengte van ten minste 3 meter, tot een hoogte van 2,1 meter boven de vloer van die ruimte en tot een hoogte van 1,2 meter voor de overige wanden in de badruimte een volgens NEN 2778 bepaalde wateropname die gemiddeld niet groter is dan 0.01 kg/(m².s1/2) en op geen enkele plaats groter dan 0,2 kg/(m².s1/2).

Praktische vertaling is echter vrij eenvoudig: Bij een badruimte moet de vloer en de wanden ter plaatse van een bad of een douche over een lengte van ten minste 3 meter, tot een hoogte van 2,1 meter boven de vloer worden betegeld. Voor de overige wanden in een badruimte geldt tot minimaal 1,2 meter hoogte betegelen.
Men heeft dit echter niet op die manier opgeschreven om de bouwer de mogelijkheid te geven om ook andere materialen toe te kunnen laten toepassen dan tegelwerk, bijvoorbeeld zeil. Als het maar een bepaalde waterdichtheid heeft.
Formeel gezien moet worden aangetoond, ook van tegelwerk, dat de wateropname gemiddeld niet groter is dan 0,01 kg/(m².s1/2). Nu doet dat niemand. De eis is dus grotendeels theoretisch. Ook omdat het niet bepaald makkelijk is om aan de eis te voldoen. Zeker niet wanneer men kleine tegels toepast met veel voegwerk.

Een voorbeeld:
Tegels van 100 x 100 mm en voegen van 5 mm.
Oppervlakte één tegel wordt nu 100 x 100 = 10000 mm²
Oppervlakte voeg voor één tegel: (100 x 2,5)4 + (2,5x2,5)4 = 1025 mm²
De absorptiecoëfficiënt van voegwerk is ongeveer 0,15 en van een tegel 0.
Wateropname wordt nu:
(10000 x 0 + 1025 x 0,15) / (10000 +1025) = 0,014. Dus voldoet aan de eis van 0,01
Maar nemen we nu aanzienlijke kleinere tegels van bijvoorbeeld 50x50, dan wordt de wateropname:
(2500 x 0 + 525 x 0,15) / (2500 +525) = 0,026.
Dit tegelwerk voldoet al niet aan de eis. Denk ook aan de populaire mozaïek tegels die nog veel kleiner zijn. Er zal nu speciale tegelmortel moeten worden toepast met een aanzienlijk lagere absorptiecoëfficiënt. In de praktijk is op dit artikel vrijwel geen tot geen controle over. Ik heb het nog nooit meegemaakt dat een gemeente vraagt om aan te tonen dat het tegelwerk voldoet aan de maximale wateropname.

Voorbeelden van tegelwerk in een badruimte

De deur mag ook worden meegerekend indien deze voorzien is van een laag met een beperkte wateropname, bijvoorbeeld een verflaag.

---

Badruimte gecombineerd met een toiletruimte, vloeroppervlakte minimaal 2,6 m2 , de breedte minimaal 0,8 meter en de hoogte minimaal 2,3 meter.

---

De minimale strook van 3 meter tegelwerk ten behoeve van de doche mag de minimale strook van 3 meter tegelwerk ten behoeve van de bad overlappen.

---

Integraal toegankelijke badruimte

Dit is een badruimte die mede toegankelijk is voor rolstoelgebruikers. Het Bouwbesluit stelt geen eisen aan de inrichting van een dergelijk badruimte. Mogelijke inrichtingen en aanvullende richtlijnen kunt u bekijken in de brochure:
Inrichting van rolstoeltoegankelijke toiletruimten & doucheruimten van Stichting Bouw Advies Toegankelijkheid Utrecht.

Downloads en brochures

Formaat	Titel	Omschrijving
	Inrichting van rolstoeltoegankelijke toiletruimten & doucheruimten	Wenkenblad voor het inrichten van een rolstoeltoegankelijke toilet en/of doucheruimte. Naast de criteria uit het Handboek voor Toegankelijkheid worden ook praktische suggesties gegeven. Voor de ontwerper worden er ontwerprichtlijnen gegeven, zodat men meer ruimte heeft voor een flexibel ontwerp.
	Arbeidsomstandighedenbesluit	Dit besluit stelt ook eisen aan badruimten voor bedrijven en inrichtingen.
	Praktijkboek Bouwbesluit 2003	In dit praktijkboek van VROM is tevens een toelichting te vinden over badruimten.