Bouwbesluit Energiezuinigheid

Bouwbesluit thema's --- selecteer een onderwerp --- daglicht gebruiksfuncties gebruiksoppervlakte verblijfsgebied verblijfsruimte spuiventilatie thermische isolatie ventilatiebalans ventilatie eisen woning ventilatieberekening garage toiletruimte badruimte meterruimte ruimtebenaming verkeersruimte vloerafscheidingen

Wat wordt er bedoeld met de R_m-waarde, R_c-waarde, R_l-waarde en U-waarde?

Samenvatting

symbool	omschrijving	formule	eenheid
Rm	warmteweerstand van een materiaal		m2K/W
Rc	warmteweerstand van een constructie		m2K/W
Rl	warmteweerstand van een constructie lucht op lucht		m2K/W
U of K	warmtedoorgangscoëfficiënt van een constructie lucht op lucht		W/m2K

---

R_m-waarde

De letter R staat voor warmteweerstand en de letter m voor materiaal. De R_m-waarde geeft de weerstand tegen de warmtestroom aan die een materiaal biedt. Hoe hoger de R_m-waarde hoe groter de weerstand tegen de warmtestroom is en hoe beter het materiaal isoleert.
Met behulp van de λ-waarde wordt de warmteweerstand R_mvan een materiaal bepaald. De warmteweerstand R_m wordt uitgerekend met de volgende formule:

Rm	warmteweerstand van de afzonderlijke lagen in de constructie in m2K/W.
d	dikte van het materiaal in m
λreken	warmtegeleidingscoëfficiënt W/mK

Voorbeeld

Bepaal de R_m-waarde van de kalkzandsteen en stuckwerk



Gegevens opzoeken
λ_reken kalkzandsteen = 1,2 W/mK
λ_reken stuckwerk (gipsmortel) = 0,4 W/mK

Oplossing

R_m 1 (stuckwerk) = 0,01/0,4 = 0,025 m²K/W
R_m 2 (kalkzandsteen) = 0,1/1,2 = 0,083 m²K/W

R_c-waarde

De letter R staat voor warmteweerstand en de letter c voor constructie. De R_c-waarde heeft dus betrekking op een constructie. Een constructie bestaat meestal uit meerdere materialen en wordt dus bepaald door de R_m-waarden van de verschillende materialen bij elkaar op te tellen.



De NEN 1068 voegt daar echter nog een correctiefactor α aan toe voor convectie en uitvoeringsonnauwkeurigheden.

De R_c-waarde wordt met de volgende formule uitgerekend:



Voor de correctiefactor α gelden de waarden in onderstaande tabel.

		α
(1)	Indien het onderdeel isolatielaag bevat die aan weerszijden wordt begrens door een luchtlaag van meer dan 5 mm dikte, tenzij er voorzieningen zijn getroffen om convectie te voorkomen.	1,0
(2)	Indien het onder (1) gestelde niet van toepassing is en als isolatiemateriaal uitsluitend cellulair glas is toegepast	0
(3)	Indien noch het onder (1) noch het onder (2) gestelde van toepassing is, maar het onderdeel afgezien van eventuele afwerklagen (waaronder buitenspouwbladen) - onder geconditioneerde en beheerste omstandigheiden wordt vervaardigd.	0,02
(4)	In alle overige gevallen	0,05

---

De termen R_si en R_se geven de overgangsweerstanden aan van de warmtestroom van materiaal naar lucht. De volgende waarde moeten worden aangehouden:

Constructie onderdeel	Rsi	Rse
Wand grenzend aan buitenlucht, bijvoorbeeld spouwmuur	0,13	0,04
Wand grenzend aan water / grond, bijvoorbeeld kelder	0,13	0
Binnenwanden (geen garages)	0,13	0,13
Vloeren boven buitenlucht, warmtestroming naar beneden, bijvoorbeeld uitkragend bouwwerk	0,17	0,04
Vloeren boven onverwarmde ruimtes of kruipruimtes, warmtestroming naar beneden	0,17	0,17
Vloeren boven onverwarmde ruimtes, warmtestroming omhoog	0,1	0,1
Verdiepingsvloeren tussen verwarmde bouwlagen	0,13	0,13
Daken met een hellingshoek van meer dan 75 graden	0,13	0,04
Daken met een hellingshoek gelijk aan of groter dan 0 graden en kleiner dan of gelijk aan 75 graden (hellende daken, platte daken, omkeerdaken)	0,1	0,04
Vloer grenzend aan water / grond	0,17	0

---

Voorbeeld

Bepaal de R_c-waarde van onderstaande binnenmuur.

Gegevens opzoeken

R_m 1 (stuckwerk) = 0,025 m²K/W (zie vorige voorbeeld)
R_m ² (kalkzandsteen) = 0,083 m²K/W (zie vorige voorbeeld)
α = 0,05 (zie bovenstaande tabel)
R_si = 0,13(zie bovenstaande tabel, betreft een binnenwand)
R_se = 0,13(zie bovenstaande tabel, betreft een binnenwand)

Oplossing

R_l -waarde

De letter R staat voor warmteweerstand en de letter l voor lucht. Met de R_l-waarde wordt de warmteweerstand lucht op lucht van de totale constructie aangegeven.
In formule:

Rsi	Warmteovergangsweerstand binnen (si staat voor surface interior)
Rse	Warmteoverngangsweerstand buiten (se staat voor surface exterior)

Voorbeeld

Bereken de R_l-waarde van het vorige voorbeeld.

Oplossing

R_l= R_c+R_si+Rse

R_l = 0,09 + 0,13 +0,13

R_l = 0,35 m²K/W

U-waarde

De U-waarde is de warmtedoorgangscoëfficiënt van een constructie (in Belgie ook wel aangeduid met K-waarde). De U-waarde geeft aan hoeveelheid warmte die door een constructie heen gaat bij een temperatuurverschil van 1 Kelvin. De eenheid is W/m²K.
Hoe lager de U waarde van een constructie, hoe beter de isolatiewaarde.
In formule:

Voorbeeld

Bereken de U-waarde van het vorige voorbeeld.

Oplossing

U = 1/0,35 = 2,86 W/m²K