Bouwbesluit Ventilatie

Bouwbesluit thema's --- selecteer een onderwerp --- daglicht gebruiksfuncties gebruiksoppervlakte verblijfsgebied verblijfsruimte spuiventilatie thermische isolatie ventilatiebalans ventilatie eisen woning ventilatieberekening garage toiletruimte badruimte meterruimte ruimtebenaming verkeersruimte vloerafscheidingen

Hoe maak ik een ventilatiebalansberekening voor een woning?

Gegeven

Plattegronden van en woning met de kozijnaanzichten volgens onderstaande tekeningen. De woning is verdeeld in twee verblijfsgebieden:
VG1 oppervlakte = 43,48 m² (begane grondvloer)
VG2 oppervlakte = 29,39 m² (verdieping)

>> Meer informatie over verblijfsgebied indeling.

Verblijfsruimten:
VR1 oppervlakte = 43,48 m² (begane grondvloer waarbij VG is gelijk aan VR)
VR2 oppervlakte = 10,48 m² (verdieping)
VR3 oppervlakte = 8,93 m² (verdieping)
VR4 oppervlakte = 7 m² (verdieping)

>> Meer informatie over verblijfsruimte indeling.

Verblijfsgebied indeling begane grondvloer

---

Verblijfsgebied indeling verdieping

---

Verblijfsruimte indeling begane grondvloer

---

Verblijfsruimte indeling verdieping

---

Maak een ventilatiebalansberekening zodat de woning voldoet aan de ventilatiecapaciteit eisen van het Bouwbesluit.

Oplossing

Het Bouwbesluit stelt in afdeling 3.10 van het Bouwbesluit de volgende eisen aan de ventilatiecapaciteit van een woning:

Ruimte	Eis
Verblijfsgebied	> 0,9 dm3 /s per m2 vloeroppervlakte met een minimum van 7 dm3 /s
Verblijfsruimte	> 0,7 dm3 /s per m2 vloeroppervlakte met een minimum van 7 dm3 /s
Toiletruimte	> 7 dm3 /s
Badruimte	> 14 dm3 /s
Keuken	> 21 dm3 /s (opstelplaats max. 15 kW)
Meterruimte	> 2 dm3 /s per m3 netto-inhoud van de meterruimte, met een minimum van 2 dm3 /s

---

Met de gegevens van de verblijfsgebieden, verblijfsruimten en minimale ventilatiecapaciteiten kan de ventilatiebalans worden gemaak. Voor een vegroting, klik op de tabel.

---

Toelichting ventilatiebalans

Bij het maken van een ventilatiebalans in een woning is het meest handige om bij de toevoer van de verblijfsgebieden in de slaapkamers te beginnen. In dit geval VG 2.

Het oppervlakte van VG 2 bedraagt 29,39 m² . De minimale ventilatiecapaciteit wordt 29,39 x 0,9 = 26,5 dm³ /s.

De aanvoer vindt plaats door roosters in de kozijnen van de verblijfsruimten 2, 3 en 4. De benodigde capaciteit van 26,5 dm³ /s heb ik verdeeld over de drie verblijfsruimte, ongeveer naar ratio van vloeroppervlakte verblijfsruimte. Houd er rekening mee dat de ventilatiecapaciteit in een verblijfsruimte minimaal 0,7 dm³ /s per m² vloeroppervlakte moet bedragen met een minimum van 7 dm³ /s. De minimum ventilatiecapaciteiten op verblijfsruimteniveau is met een lichte kleur lettertype weergegeven in de tabel.

De afvoer van de ventilatielucht in VG 2 vindt plaats door een spleet onder de binnendeuren naar VKR 2. Er stroomt een ventilatie van 26,5 dm³ /s naar VKR 2.

Vanuit VKR 2 wordt door de spleet onder de binnendeur badkamer een luchtvolumestroom van 14 dm³ /s gevoerd. Deze capaciteit wordt in de badkamer mechanisch afgevoerd. Blijft over een luchtvolumestroom van 26,5 -14 = 12,5 dm³ /s die via het trapgat in VKR 1 terecht komt. Vervolgens gaat er 7 dm³ /s naar de toiletruimte via spleet onder de deur. Ook deze 7 dm³ /s wordt mechanisch afgevoerd in de toiletruimte. Blijft over 12,5 – 7 = 5,5 dm³ /s die naar VG 1 stroomt via spleet onder deur. In VG 1 moet nu nog 39,2 – 5,5 = 33,7 dm³ /s worden toegevoerd via roosters in de kozijnen. In de keuken wordt volgens 39,2 dm³ /s mechanisch afgezogen. Daarmee voldoet de keuken (opstelplaats voor kooktoestel) ook aan de minimale 21 dm³ /s afvoer eis.

Volgens het Bouwbesluit moet de toevoer van ventilatielucht in een verblijfsruimte minimaal voor 50% van buiten afkomstig zijn. Ook aan deze eis wordt ruimschoots voldaan. In verblijfsruimte 1 wordt voor slechts 5,5 dm³ /s ventilatielucht binnengehaald door de verkeersruimte. De overige 33,7 dm³ /s is rechtstreeks afkomstig van buiten.

Op bovenstaande wijze kan een balansberekening worden gemaakt. Voor de overzichtelijkheid is het aan te bevelen om de luchstromen met de ventilatiecapaciteiten in te tekeningen op de plattegronden. Zie de volgende tekeningen:

Begane grondvloer met de ventilatiestromen en capaciteiten

---

Verdieping met de ventilatiestromen en capaciteiten

---

Ik wil er wel op wijzen dat een ventilatiebalans berekening op vele verschillende manieren gemaakt kan worden. Elk bouwkundig adviesbureau heeft wel zijn eigen methode. Tevens gaat deze balansberekening uit van de minimale ventilatiecapaciteiten die het Bouwbesluit voorschrijft. Uiteraard is het niet verkeerd om de toevoercapaciteiten te vergroten. Wel met de toevoer en afvoer van ventilatielucht altijd in balans zijn. Dus wordt voor meer toevoercapaciteit gekozen, dan moet de afvoer capaciteit ook worden verhoogd.

Nu de toe- en afvoercapaciteiten zijn bepaald voor alle ruimten moeten nog de spleet oppervlakte onder de binnendeuren worden bepaald en de roostercapaciteiten.

Bepaling opening onder de binnendeuren

In de berekening hebben we gezien dat de toegevoerde ventilatielucht in een verblijfsruimte afgevoerd kan worden naar bijvoorbeeld een verkeersruimte door een spleet onder de binnendeur. Natuurlijk moet de spleet wel gedimensioneerd zijn op de af te voeren luchtvolumestroom.

Voor een luchtvolumestroom van 1 dm³ /s is een doorlaat nodig van 12 cm² . Dit kunnen we afleiden uit de NPR1088. Deze norm geeft aan dat er gerekend mag worden met een luchtsnelheid van 0,83 m/s voor een overstroomvoorziening in een binnendeur. Met de formule q_v = A x V kan eenvoudig de benodigde doorlaat oppervlakte worden uitgerekend voor 1 dm³ /s luchtvolumestroom: 1 dm³ /s = A x 8,3 dm/s

A = 0,12 dm² of 12 cm² .

Met dit gegeven kunnen de doorlaten onder de binnendeuren worden berekend. Zie tabel hieronder.

Van ruimte	Naar ruimte	Vereiste Ventilatie (dm3 /s)	Minimale benodigde oppervlakte (cm2 )	Hoogte spleet bij deurbreedte van 85 cm (mm)
VR 2	VKR 2	8	x 12 = 96	12
VR 3	VKR 2	10,5	x 12 = 126	15
VR 4	VKR 2	8	x 12 = 96	12
VKR 2	Badruimte	14	x 12 = 168	20
VKR 1	Toiletruimte	7	x 12 = 84	10
VKR 1	VR 1	5,5	x 12 = 66	8

---

Bepaling roostercapaciteit

De roostercapaciteit in de buitenkozijnen kan op twee manieren worden berekend:

• Aan de hand van minimale benodigde roosterlengte (roosterlengte is variabel, roostercapaciteit is vast gegeven).
• Aan de hand van de aanwezige roosterlengte in kozijn (roosterlengte is vast gegeven, roostercapaciteit is variabel).

De volgende tabellen laten beide berekeningen zien.

Ruimte	Vereiste ventilatie (dm3 /s)	Roostercapaciteit* (dm3 /s per m1 )	Minimale benodigde roosterlengte (m)
VR 2	8	19	0,43
VR 3	10,5	19	0,56
VR 4	8	19	0,43
VG 1	16	19	0,85
VG 1	17,7	19	0,94

---

* Roostertype: Aralco Multi-Air Design 19, roostercapaciteit volgens opgave fabrikant.

Ruimte	Beschikbare ruimte voor ventilatierooster (m1 )	Vereiste ventilatie (dm3 /s)	Minimaal benodigde roostercapaciteit (dm3/s per m1)	Mogelijk toe te passen roostermerk en type
VR 2	0,5	8	16	Aralco Multi-Air Classic 19 P.C. (qv = 17 dm3 /s per m1 )
VR 3	0,5	10,5	21	Multi-Air Classic 21 (qv = 21 dm3 /s per m1)
VR 4	0,5	8	16	Aralco Multi-Air Classic 19 P.C. (qv = 17 dm3 /s per m1)
VG 1	1,0 (2 x 0,5)	16	16	Aralco Multi-Air Classic 19 P.C. (qv = 17 dm3 /s per m1)
VG 1	1,0	17,7	17,7	Multi-Air Design 19 P.C. (qv = 18 dm3 /s per m1)

---

In de praktijk zullen de kozijnopeningen in veel voorkomende gevallen vast liggen op het moment dat de ventilatiebalans berekening wordt gemaakt. De maximale toepasbare roosterlengtes zijn in dat geval lastig te wijzigen. Het is dan een zaak om de capaciteit van het rooster af te stemmen op de ventilatiebalans berekening. Natuurlijk wil niemand geen talloze verschillende ventilatieroosters in zijn kozijnen hebben. Men past dan het roostertype toe met de grootste capaciteit in alle kozijnen. Het gevolg is dat in bepaalde ruimten meer toegevoerd wordt dan wat in de ventilatiebalans berekening is berekend. De ventilatiebalans berekening wordt vervolgens opnieuw berekend met de gewijzigde toevoercapaciteiten en met de gewijzigde afvoercapaciteiten. De toe- en afvoer van ventilatie in een woning moet immers altijd in balans zijn.